YARATICI YIKIM KAVRAMI VE ÝNSAN DÜÞÜNCESÝ ÜZERÝNE SORULAR

Yaratýcý yýkým iktisat bilimine ait bir kavramýdýr. Bir iktisatçý ki çok meþhurdur ve adýný anmanýn çok da önemi yoktur, bu kavramý icat etmiþ. Bu kavramla kapitalist sistemde geliþmenin büyük çaplý deðiþimlerle gerçekleþtiðini ve özellikle yeniliklerin mevcut düzen açýsýndan bir yýkým oluþturduðunu ifade eder.

Ekonomilerde yenilikler eskilerin yýkýmýný gündeme getirir veya bir yýkým olmadan yenilikler doðmaz. Örneðin iletiþim alanýnda elektronik postanýn yaygýnlaþmasý ve internet klasik pazarlama usullerinde bir yýkým oluþtururken yepyeni bir ekonomik alan açmýþtýr. Bu yeniliðe uyum saðlayanlar ayakta kalacaklar uyum saðlayamayanlar tasfiye olacaklardýr. Geliþmenin dinamiði budur.

Ekonomik krizler için de benzer þeyler söylenir. Kriz kelimesinin kökü Latince imiþ ve bir anlamý da fýrsatmýþ. Anlayacaðýnýz krizde ayakta kalabilenler için ayný zamanda normalin ötesinde fýrsatlarda doðar. Kriz sonrasýnda yeniden yapýlanmalar baþlar ve bakarsýnýz daha önce adýný hiç duymadýðýnýz iþler ve zenginler çýkar.

Yaratýcý yýkým ve kriz kavramlarýný insanýn felsefi ve edebi düþünce tarzýndaki geliþmeye de uygulamak mümkün mü diye düþünüyorum. Acaba insanýn zihni geliþimi yýkýmlarla mý geliþir? Düþünce tarzýmýzý gerçekten deðiþtirebilir miyiz? Farklý ve yeni fikirleri nasýl kabul edebiliriz veya ikna oluruz? Ýnsan gerçekten kendi düþüncelerini yýkabilir mi veya dýþardan bir etki böyle bir þeye neden olabilir mi? Yoksa insan sadece uyum mu saðlar? Ýnsan düþüncesinde kriz nedir? Psikolojik bir olgumudur?

Ýnsan düþüncesinde ve algýlamasýndaki deðiþim ilginç bir konu. Deðiþim bir hareketi de içeriyor aslýnda. Fizik yasalarýnda olduðu gibi… Bir etki mutlaka bir tepkiyle karþýlanacaðýna veya termodinamikte bir þeyi ýsýttýðýnýzda enerjinin transferiyle sonuçlanacaðýna göre acaba dýþsal etkiler düþünce dünyasýnda da benzer midir? Yeniliði veya hareketi duraðan olmaktan çýkma hali olarak düþünürsek insan düþüncesini hareketlendiren þey nasýl bir þey olmalýdýr? Baþka bir deyiþle hep ayný þekilde düþünmek duraðanlýk olarak tanýmlanýrsa baþka þekle doðru hareket tanýmlayabilir miyiz?