Bu hayatta iki þeyi çok severim, birincisi; ruhum, özüm, kelamým, hitabým, caným, cananým, nigar yüzlü, Bestemin dudaklarýndan dökülen herhangi bir þiiri dinlemek, ikincisi kitaplýðýmdan elime aldýðým o kitabý okumak…

Okumayý bu kadar çok seviyor olsam da çoðu kez bir sonraki zamana ertelediðim metinler hep olmuþtur. Bu bazen bir roman, bazen sayfalarý artýk sararmýþ kültür sanat dergisi, bazen ince hacimli bir öykü kitabý, bazen de baskýsý bitmiþ olmasýna raðmen birilerinden rica minnet alýp fotokopisini çektirdiðim bir tiyatro oyunu…

Bu durum genelde cumartesi akþamlarý kitaplýðýmý düzeltmek istediðimde karþýma çýkýverir. Ulan þunu bu sefer okumalýyým, hele gözümün önünde þöyle bir köþede dursun der, sonra yine hayatýn hayhuyuna kapýlýr gider unuturum…

Ýþte o kitaplardan biri de Ahmet Kutsi Tecer’in “Bir Pazar Günü” adlý oyunun fotokopileridir.

Tecer’in 20’li yaþlarda okuyup ezberlediðim ve hiç unutamadýðým “Neredesin?” þiirinin sözlerini hala kelimesi kelimesine ezbere bilirim…

“Geceleyin bir ses böler uykumu,

Ýçim ürpermeyle dolar: – Nerdesin?

Arýyorum yýllar var ki ben onu,

Âþýkýyým beni çaðýran bu sesin.

Gün olur sürüyüp beni derbeder,

Bu ses rüzgârlara karýþýp gider.

Gün olur peþimden yürür beraber,

Ansýzýn haykýrýr bana: -Nerdesin?

Bütün sevgileri atýp içimden,

Varlýðýmý yalnýz ona verdim ben.

Elverir ki bir gün bana derinden,

Ta derinden bir gün bana “Gel” desin.”

Ne diyelim?

“kusura bakma sevgilim
heybemde sana benzeyecek kadar
güzel bir þey yok”

iþte hepsi bu…

Tecer’in “Bir Pazar Günü” tiyatro oyununu genç oyuncular 1959’da oynamýþlar. Kitapçýkta siyah-beyaz fotoðraflar da var ve yýl Nisan 1959 gösteriyor…

Yani ben daha rahmetli babamýn yediði ýspanak, merhametli anamýn içtiði su molekülü filanýmdýr herhalde.

Ahmet Kutsi Tecer’in neredeyse bir asýr olmuþ tiyatro oyununu yorumlayanlar, bir ayraç açýp, þu uyarýyý yazmýþlar ön oyun için:

“(Oyunun baþlama zamanýna çok az kala, sahneden, her pazar radyolarýmýzda dinlemeye alýþýk olduðumuz türden bir müzik duyulur. Müzik bir süre çalar. Seyirciler yerlerine otururlar. Oyunun baþlama zamaný perde birden, habersiz açýlýr.)”

Her pazar radyolarýmýzdan dinlediðimiz müzik! Yine burkulup kaldým. Çünkü her Nostalji frekansýný açtýðýmda otomobille yaptýðýmýz yolculuklarý hatýrlýyorum. En son Kadýköy’deyiz, henüz demlenmemiþiz, kurt gibi açýz. Önce yemek… içli köfteler, yaprak sarmalar, Ýnegöl köfte…

Sabahý nasýl ettik o gece bilmiyorum ama günlerden sonbahar mý? kýþ mý?… Kýþsa, kar yaðmýþ, yol kenarlarýnda az da olsa kalmýþ kar kümeleri vardý. Belki güzel bir yaz gecesiydi.. Okullar açýk olmasýna raðmen koþup bana gelmiþti…

Evet, mevsim ne olursa olsun, pazar günleri bu ülkedeki her aile daha geç kalkar yataðýndan. Her aile istisnasýz sabah kahvaltýsýna birlikte oturur. Ben hayatýmda ilk kez onun yurduna vardýðým gün, onun elinden hazýrlanmýþ kahvaltý sofrasýnda aile olduðumu hissettim.

Radyodaki þarkýlar da bir radyodan deðil, kafalarýmýzýn içinde çalýyordu. Evet siz hiç bakýþarak, birbirinize þarkýlar söylememiþsinizdir belki ama biz Leyla ile o gün bunu baþarmýþtýk… O geçmiþ zamaný þimdi diriltmek için bir daha neyi saklayacaðýmý bilmiyor olsam da yaþadýðým her an ve saniye belleðimde benimle birlikte yaþýyor her an…

Hangi pazar günüydü ilk Ýstanbul buluþmamýz onu da hatýrlamýyorum. Ama bu oyundaki genç oyuncular topluluðu, temsilleri için, nasýl bir müzik seçmiþ sergiledikleri oyunu kimler seyretmiþ, Ahmet Kutsi Tecer de orada mýydý, oradaysa neler hissetti onu da bilmiyoruz…

O sesler þimdi bir rüzgârýn sýrtýna binip karýþýp gitti dünyanýn bilinmez yerlerine…

(…)

Ve Leyla ansýzýn haykýrýr yine bana: -Nerdesin?

Herþey karýþýp gitmiþ olabilir belki bir rüzgâra, temsil günü de! Ama senle Ýstanbul yollarýnda, otomobilin nostalji radyosunda dinlediðim hiçbir müzik kulaklarýmdan silinmiyor Leyla…

Hayal meyal hatýrlýyorum þimdi: Evinin dört sokak ötesinde kaldýrýma açýlmýþ bir tezgâhtan almýþtým Ahmet Kutsi Tecer’in bu oyun kitabýný. Ama o zaman senin evin nerede bilmiyordum. Seni ilk gördüðüm gün, sana ilk vurulduðum yýllardý bu kitabý aldýðým yýllar… O zaman da tam bir kitap oburuydum. Kendim için bir kitaplýk kurmaya çalýþýyor, her yerden deli gibi kitaplar devþiriyordum… Bu kitapta senin sokaðýnýn dört sokak ötesindeki trafiðe kapalý sokaktan alýnmaydý.

Bir Pazar Günü, bugün yeniden sahnelense, müzik sesiyle deðil senin sunumunla baþlar benim zihnimde. Hatta unutulmuþ yazarlarýmýzýn hepsinin oyunu senin o naif, ince, güzel, billur sesinle sahnelenirdi belleðimde.

Bir Pazar Günü kitabýný nihayet okudum Leyla.

Belki sen de merak etmiþsindir. Azýcýk da sana anlatayým..

Tecer, geleneksel tiyatronun mirasýndan yararlanmýþ bu eserinde. Böylesi bir çabanýn þüphesiz ki öncülerinden olmuþ. 1959 tarihli bir oyun, ortaoyununun göstermeci tutumundan esinlenilerek kaleme alýnmýþ diyebilirim.

Oyunda: Evli çiftler kâðýt oynuyorlar. Üç çift var. Bu çiftlerden biri varlýklý bir karýkoca. Diðerleri ise orta halli aileler. Bir yandan da, pazar günü izne çýkmýþ üç hizmetçi; hizmetçiler evli çiftlerin evlerinde çalýþýyorlar. Onlar, yanlarýnda çalýþtýklarý kiþileri çekiþtiriyorlar. Oyun, git git, gündeþ hayatýn maddeci yaklaþýmlarýný sergilemeye çalýþýyor. Bütün deðerleri belirleyen ya da deðersizleþtiren tek bir kudret: Para!
Yani, para uðruna yaþanan hayatlar…
Öngörüsü yüksek bir oyunmuþ bana göre Bir Pazar Günü. Maddî çýkar dünyasýnýn toplumsal ahlâký nasýl sarsacaðýný dile getirmeye çalýþmýþ…

Þiirinde ironiden uzak Ahmet Kutsi Tecer, Bir Pazar Günü’nde biraz da kara mizaha açýk sevgili Leyla…