Kültür

Çokluk olmadan, birlik veya teklik olasý deðildir. Birlik olmadan da çokluk bilinir deðildir. Biri diðerinin var olaný ve yok olaný olmakla geri baðlaným iliþkisi içinde birbirinin çaðrýlanlarýdýr.

Kültürün kendisi baþlý baþýna birçok çekici dalga ve parçacýklardan oluþan bütünleþik bir çek imleyiciydi. Kiþinin enerji elde etme süreci; yardýmlaþma, bir araya gelme, birbirine göre davranma, senkron, eksen gibi türlü türlü birçok alakasýz alakalýlardan bütünleþen sosyal bir iþleve dönüþüyordu.

Çevremizin boþluk devinmeli parça giriþtirici ve parça giriþicileriyle dolu bir belirsizliði vardý. Adeta her þey boþlukta yaratýlýyordu. Varlýk yokluða, varlýktan dönüþtüðü gibi yokluk ta varlýða, yokluktan yokluðundan ötürü yoktan dönüþüyordu. Yansýma baðýntýsý deðilken, baðýntýsý oluyordu.

Genelde varlýk, özelde de kültür böyle bir belirsizlik içinde hangi ölçme deðerlendirmeyle belirlenip hem beliren hem belirlenen hem belirleyen oluyorlardý? Bu bile varlýðýn baþlý baþýna kendisi çoksak, üst üste zaman oluþ boyutluluðudur.

Kültür, kültür olmadan önce kültür olana kadar nasýl bir sentezdi? Kültür hangi birçok parçalardan, parçalý aþamalardan meydana gelmiþti?

Ýþte bu tür zihin sel eylemler, kültür alanýný parça unsurlarýna dek analiz eder. Her bir parçayý her bir durumuyla anlam eder. Anlamý da anlama ve anlatma belirlemeli öðrenme yapar. Öðrenme de belirsizliði belirleyen bir ölçme deðerlendirmedir.

Kültür en az iki kiþi ya da 2 biyolojik bireyler arasýnda gerçekleþir. Ýttifaka kadar birliði bir arada tutan; bir birlikteliðe gerekli olan bir bilinebilirlerdir. Kültür bir arada olan iliþkileri gönderme alma olan adreslerin bir giriþme baðýntýsýdýr. Bir arada oluþa, bir yol haritasýdýr. Kültür, kendi tekrarlarýný ortaya koyan parça çaðrýþýcýlara iliþkin vücuda geliþtir.

Kültür, bir arada; en az iki kiþi ile birlikte, kendi dýþýnda; bilinebilir ortak iletilme içinde, baðsan yaþam iliþkisin ortaya koyma gayretidir. Bu iliþki giderek gelenektir. Düþüncedir, türlü sanat çalýþmasýdýr.

Bu aþamada sanat kültürü bir araya getiren unsur deðil, o kültüre baðlý sonuçtur. Kültür üzerinde yansýmýþtýr. Kültür üzerindeki yansýmaya göre kendi baðýntý süreçlerini entegre etmiþtir. Ta ki ittifaklara kadar.

Kültür en az iki kiþi arasýnda olur. En az iki kiþi arasýnda kurulan baðdýr. En az iki kiþi arasýnda kurulur ve gerçekleþtirilir. Kültür, en az ki kiþi arasýnda bað edilmekle kurulup, gerçekleþtirilen bir dýþ alan etkisidir.

Kiþileri bir araya getiren dýþ ve iç alanýn etkisi manzara izlemek, izlenimi anlatmak gibi duyguca bir alan etkisi olan kültür, deðildir. Kültürler yaþam sal ve temel önemdeki referanslar üzerinde gerçekleþir.

Dýþta daðýyla taþýyla, kurduyla kuþuyla, elmasýyla böceðiyle olan doða hem bir belirmedir. Hem bir alan etkisidir. Ýç alanlý temel referanslar da eksiðini tamamlamak kendi bütünlüðünü korumak için dýþa doðru bir eðim ve belirmedirler. Ýçteki eðimin dýþtaki belirme ile ve alan etkisiyle bir baðýntýsý vardýr.

Dýþtaki ve içteki alan etkisi birbirine doðru olan bu eðim ile giriþirler. Bu giriþmeler kültüre doðru gidecek olan ilk yol adýmý ile ilk giriþmedirler. Ýlk giriþmeler, bol yanlýþlarla kiþilere türlü deneyimler yaþatýr. Yaþanan türlü deneyimler içinde ki birçok karþýlaþýcý deneyimden herhangi biri veya bir kaçlarý kiþileri bir araya getirir (ilk kolektif-sosyal oluþ belirmesi budur).

Kiþi içten dýþa doðru bir yönelimle davranýr. Ayný kiþi dýþtaki doðanýn baský ve direncine karþý da dýþtan içe doðru bir dirence maruz kalýr. Gerek dýþtan içe doðru yönelimlerde gerekse dýþtan içe doðru olan baský basýnçtaki büyük zorluklar karþýsýnda edinilen intibalarla kiþiler bir araya gelir. Bunlarýn hemen tümü dýþta karþý konulacak tepkilerdir.

Bir araya geliþi ortaya koyan olgu ve olaylarýn kendi süreci içinde birbirini çeken iten giriþmeler içinde parça oyuk hareketleri belirir. Ve parça oyuk hareketleri ile kiþilerin bir araya geliþ eðilimleri de bir araya gelen bu alan içinde giriþirler.

Bir araya gelmekle bir arada olup bir kiþi gibi giriþen kiþiler dýþta birbirinin söz ve eylemlerinden kendi baðdaþmalarýný yaparlar. Bu tür bað oluþ söz ve eylemlerle olan sentezdirler. Bir arada oluþla dýþtan sentezli olan kiþi-kiþi iliþkileri arasýnda çok büyük bir boþluklu tanecikli yapý zaman aralýðý vardýr. Ama kiþilerin bir arada olmasýný güden çekimin bað enerjisi iþte bu tanecikli uzay zaman ayrýmýný bir arada tutar.

Büyük bir boþluklu ve tanecikli yapý ortaya koyan bir arada oluþ veya bir araya gelmenin her bir durumdan oluþan anlam çevrimi; bir kültür içinde o kültür sentezlerini ele veren baðdaþýcý ve baðdaþtýrýcýlardýr.

Bir arada olan kiþiler arasý boþluk çekimini dolduran baðdaþtýrýcý kuvvet sürecin dördüncü yansýma bað iliþkisini veren, parça baðýntýdýr. Sürecin dördüncü çeliþkisi olmakla kültürü kotaracak olan tamamlayýcý unsurlarýn dördüncü bileþenini veren bu dördüncü parça da bir belirlemeydi.

Kültürün kendisi dýþ ortamdaki sosyal süreci, baðdaþtýran süreçti. Kültür böyle olduðu gibi kültür kendi içinde de baðdaþýk bir sentez süreçtir.

Buraya kadar olan dört parçalý.
Yansýma ve giriþme baðýntýlý.
Boþluk devinme belirsiziyle çekiþip itiþme iliþkisini ortaya koyan unsurlarý toparlayýp bir soluklanýp konuya devam edelim.