Rüşvet

Yeni yılda, ablamın tayini Eskişehire kırk kilometre mesafedeki Seyitgazi ilçesine çıktı. Aile büyükleri tarafından, Seyitgazi içinde küçük bir ev tutulmasına, ablamın hafta içinde orada kalmasına, hafta sonu izninde de Eskişehire gelebileceğine karar verildi. Ablam, alışıncaya kadar annemin de onunla birlikte kalması için ısrar ettiyse de, babamı razı edemedi. Benim okuldaki huzursuzlarımı da göz önünde tutan babam, ikinci yarıyılımı Seyitgazide okumama karar vererek ablamla birlikte beni yolladı. Eskişehirdeki arkadaşsızlıktan uzaklaşmak hoşuma gitti. Annem de arada sırada, hafta içlerinde gelecekti. Neresinden baksan bir saat bile çekmeyen bir mesafedeydik birbirimize.

Seyitgazide ablama tutulan iki odalı eve taksitle yeni eşyalar alındı.

Bahçe içinde tek katlı üç ayrı ev vardı. Evlerden birinde ev sahibesi oturuyordu. Onun sol yanındaki tek odalı küçük evde benim kayıt edildiğim okulun öğretmenlerinden genç bir bayan oturuyordu. Ev sahibesi güleç yüzlü, konuşkan bir kadındı. Altmışı yaşlara yakın bir yaşı vardı, ama öyle deforme olmuş bir vücudu yoktu, boylu posluydu. Mahalle baskısını umursamadan dekolte kılıklar giyiniyor, istediği gibi gezip tozuyordu. Onu dillere düşürecek herhangi bir ilişkisi yoktu İlk kocası öldükten sonra aşık olduğu bir adamla da nikahsız yaşamış. Nikahlı kocasından bir oğlu var, astsubay olmuş. Nikahsız yaşadığı adamdan da iki oğlu daha olmuş. Nikahsız yaşadığı adam, bir türlü nikah kıymaya yanaşmadığından, en sonunda aşkını yüreğinden silip atarak, adamı ve çocukları Bursada bırakıp gelmiş, ilk kocasından kalma bu eve yerleşmiş. Kadın, kiraya verdiği iki evin kirası, sahibi olduğu tarlalarda yetiştirdiklerinin getirisi ve evin bahçesinde yetişen meyveleri ve kendi yetiştirdiği sebzeleri satarak geçiniyordu. Kırk yılda bir astsubay oğlu da üç, beş, yardımcı oluyordu.

Evimizin bahçesinde ev sahibi kadının ölen ilk kocasının hevesle dikmiş olduğu fidanlardan meydana gelmiş çeşitli meyve ağaçları vardı; adamcağıza hiç birinin meyvesini yemek nasip olmamış.

Özellikle dutu çok seven adam, ölümünden az önce, mezarımın başı ucuna bir dut fidanı dik ki, üstüne konan kuşlar meyvelerini bol bol yesinler, diyerek vasiyet etmiş. Kadın bu vasiyeti, nikahsız kocasından kaçıp geldikten sonra yerine getirebilmiş

Evimiz oldukça geniş ve rahat, zaten kirası da öğretmeninkinden fazla. Genç öğretmenle, taşındığımızın daha haftası dolmamışken dostluk kuran ablam, öğretmenin benim derslerime de yardımcı olmasını sağlıyordu. Burada da kısa sürede çalışkanlığı ele almıştım ve bu defa akıllanmıştım, sınıftaki kızların hiç birisine aşık olmuyordum.
Ya kızlar?

Şehirden gelen oğlan, kızların cazibe merkezi olmuştu ve işleri güçleri oğlanın dikkatini çekmek için cilveler yapmak olmuştu.

Seyitgazide ki sınıf arkadaşlarımdan kızların ilgileri, erkeklerin kıskançlığına ve benden uzaklaşmalarına neden oluyordu. Oysa benim istediğim erkeklerle arkadaş olabilmekti.
*
Ablamın mesleği çok meşakkatli bir işti. Kızcağızın doğru dürüst mesai saati yoktu, gündüzünü geceye katarak çalışıyordu. Hafta tatillerinde de ya iş için çağrılıyordu, ya da bir haftalık yorgunluğun bitkinliği ile sere serpe yatıyordu. Bu karmaşa içinde hiçbir hafta sonunda Eskişehire de gidememişti.

Pazartesi günü başlayacak Kurban Bayramı nedeniyle okullar dokuz gün tatilde olacaktı. Sıkılıp da annemi, babamı özledim diye mızmızlanmaya başladığımda Cuma gününden, bunlar bu yılın ilk mahsulleri, götür anneme, babama, diyerek elime bir çanta dolusu da yeşil erik tutuşturarak, Eskişehire yolladı. Tam çıkıp gideceğim anda dörde katlanmış bir mektup kağıdı aldı eline. Bunu da Şabana verir misin? Lütfen!

Şaban kim yav?

Tanıyorsun ya

Ha, şu emekli imamın oğlu?

Evet, ona

Bana yaptırmak istediği şeyin hoş bir şey olmadığını hissediyordum. Bozularak, Beni, aranızda çöpçatan mı yapmaya çalışıyorsun? Bana ne, git postaneden yolla! diye söylendim.

Kötü bir şey yok. Boş bir mektup kağıdı yolluyorum sadece, al, bak, diyerek katlı kağıdı açtı.

Gerçekten de üstünde hiçbir yazı olmayan bomboş bir dosya kâğıdıydı. Niçin böyle bir şey yaptığını aklım almıyordu. Bir şey yazmıyorsan, niye yolluyorsun ki, bu kâğıdı? diye sordum.

Var elbet bir anlamı. .

Neymiş o anlam?

Şaban anlar.

Bana da anlat, yoksa götürmem

Anlatırsam götürecek misin?

Eh, kötü bir şey değilse

Tamam! Tayin olup, buraya gelirken ufak bir münakaşa geçmişti aramızda. Bu beyaz kağıdı yollamakla ona, ben münakaşamızı unuttum, temiz bir sayfa açtım aramızda, demek istiyorum.

Bu muymuş anlamı? Amma da aptalca Demek istediğin şeyi iki satırla yazıp belirtmek varken, böyle anlatmaya çalışman Çok aptalca bir şey, diyecektim, demedim, sustum.

Ablam anladı demek istediğimi, cilvelenerek, romantiklik olsun diye böyle anlatmak istiyorum dedi.
Aldım mektup kağıdını, ceketimin cebine sokuşturdum. İyi madem, götüreyim.
*
Evden çıkıp, Eskişehir minibüslerinin durağına giderken, yolun sağ yanı boyunca yer alan alanda mahallenin çocuklarını maç yapmaya hazırlanırken gördüm. İçlerinde sınıf arkadaşlarımdan da vardı.

Minibüsün kalkma saatine daha vardı. Biraz dikilip onları seyredebilirimdim. Yok, yok Ben de oynamalıydım onlarla. Minibüs kaçarsa kaçsın, akşama kadar daha on tane minibüs vardır gidecek; birine binemezsem ötekine binerdim.

Çocukların yanına sokuldum. İçlerinden ikisi ayaklarını birbirinin ucuna ekleyerek, aldım, verdim, ben seni yendim, diye diye birbirlerine doğru ilerliyorlardı. İkisinden ayaklarının buluştuğu anda son adımı atmış olan ilk önce bir oyuncu seçti, sonra öteki Etraflarındaki oyuncuları böyle böyle paylaşmaya başladılar.
Beni de seçseler ya!
Çantanın içinden bir avuç erik aldım, iki elebaşına uzattım. Erik yer misiniz?

Alıp yemeğe başladılar. Çevredekiler, onlara da ikram etmemi beklediklerini beli ederek, gözlerini bana dikmiştiler. Onlara da üçer, beşer tane dağıttım.
Tamam işte, rüşveti verdim; beni de seçerler artık!
Oyuncu seçimi tamamlandı, ama beni seçmediler.
Yüzsüzlüğü ele alıp, ben de oynasam ya! diye laf attım.
Elebaşlılardan birisi, bu gün takımları kurduk artık, inşallah başka zaman, diyerek çantama eğildi. Erikler de çok güzeldi. Versen ya biraz daha!

Çantaya daldırdım elimi, yeniden başladım dağıtmaya. Belki bu defa, hadi madem, oyna sen de, deyiverirler.
Dağıttığım eriklerden bir tane bile almamış olan bir çocuk vardı; giyim kuşamı ötekilere göre oldukça yeni biri. Yanıma sokulup kulağıma, sen enayi misin? diye fısıldadı; Ne diye erik verip duruyorsun bunlara?
Olsun, dedim.

Oğlan o erikleri evinize götürmüyor musun? Büyüklerin ne der sana sonra? diye devam etti.

Erikleri Eskişehire götürmesem ne olur ki? Annemin, ablamın erik yolladığından haberi mi vardı sanki? Kimbilir ne zaman görüşürler, o zamana kadar da erik bollaşmış olurdu çarşıda pazarda, lafı bile edilmezdi. Şimdi, önemli olan bu çocuklarla arkadaş olmak, oynamaktı

Herkes çevremi sarmış, ne güzel, verdiğim erikleri bana gülücükler yollayarak yiyorlardı. Dostluklar böyle kurulur! Değil mi, ama?

İyi giyimli oğlan da geveze bir şey galiba, susmak bilmiyordu. Bunlara ağaçlarda ki bütün erikleri dağıtsan yaranamazsın aslanım! diye söylenerek yanımdan ayrıldı. Ayrılmamış olsaydı sabrım tükenecek, ben def edecektim yanımdan.

Çocukların çoğu verdiğim erikleri yiyip bitirdiler. Onlara, biraz daha yer misiniz? diye sorarak yeniden erik veriyordum. Eriği biten avucunu uzatıyordu. Ben avuçlara çantadan çıkarttığım erikleri dolduruyordum. Erikler kapanın elinde kalmış, böylece son erikler de bitmişti.
Eriklerle birlikte, bana yoğunlaşmış ilgi de bitiverdi.
Hadi!... Herkes yerini alsın! Maç başlıyor!
Taraflar başladılar maça
Ben bir kenarda kabak gibi kalakaldım.
*
İyi giyimli oğlan yanıma geldi. Adın ne senin? diye sordu.
Ben, sinirli, seninki ne? diye karşılık verdim.
O, benim ki, Mesut, dedi. Ya senin ki?

Benim ki de Kemal, dedim mecburen.

Mesut, üzülme Kemal, dedi, kolumdan tutup çekiştirerek, bunlarla arkadaşlık yapmaya bile değmez.

Oynatmadılar beni. Erikleri boşu boşuna vermiş olduk.

Boş ver eriğe Şurada Şefika teyzenin bahçesi var Şimdi dalarız bahçeye, dağıttığın erikleri gene doldururuz çantaya, evinize onları götürürsün.

Şefika teyze dediği ablamın ev sahibesi.

Orası bizim ev, dedim. Biz Şefika teyzenin kiracısıyız. O erikleri de Şefika teyzenin bahçesinden toplamıştık zaten.
Gülmeye başladı.

Ben de gülüyordum onunla.

Karşılıklı gülüşmelerimiz artarak sürdü.

Seyitgazideki tek arkadaşımı böylece edindim. Beni, evlerine davet etti. Biraz, bizde oturalım mı? Seni dedemle tanıştırmak istiyorum.

Bu öneri çok hoşuma gitti. Tamam, diyerek peşine takılıp gittim.

Ev, bulunduğumuz yolun üzerinde, bir köşe başında yer alıyordu. Küçük bir avlusu olan, müstakil bir gecekonduydu. Burada mı oturuyorsun?

Dedemle babaannem burada oturuyor. Ben babam, annem, kardeşlerim Eskişehirde oturuyoruz.

Eskişehirde oturduğunu öğrenmekten memnun, Ya, öyle mi? dedim. Ne güzel Ben, Eskişehire geldikçe görüşürüz. Eviniz Eskişehirin neresinde?

Bahçelievler Mahallesinde. Bilir misin?

Bilmiyordum. Ben, Sütlüce Mahallesini biliyorum bir tek
Evimiz orada ya, ondan

Tamam işte, dedi; Bahçelievler de sizin bir berinizdeki mahalle. Komşuyuz yani

Yakınmışız, diyerek sevindim. Hangi okula gidiyorsun orada?

Ben, Demir yollarının çırak okulunda okuyorum, dedi. Bu sene ilk senem

Bir şey anlamadığımı belli ederek, çırak okulu? diye sordum.

Orta okul gibi Meslek öğreniyoruz orada, yani

O da okulunun nemenem bir şey olduğunu tam bilmiyordu,
galiba

Eve girdiğimizde tanıştırıldığım dede ve babaanne çok sıcakkanlı insanlardı. Biraz hoş sohbet sonrasında Mesutun odasına geçtik. Babaannenin peşimizden getirdiği börekleri, çörekleri yemeye koyulduk.
Mesut, erikleri Eskişehire götürmediğin için kızmasınlar, dedi.

Eskişehirdekilerin erik getireceğimden haberleri yok ya, bişey olmaz, dedim.
Gülüştük.

Ceketimi cebindeki mektubu çıkartıp ona gösterdim. Ablam sevdiği oğlana bu boş kağıdı yolladı, ver diye Ne salak yaa Vermeyeceğim, yırtıp atacağım tabii ki

Ver bakayım, diyerek kağıdı elimden aldı. Pencerenin ışığına tuttu, burnuna dayayıp kokladı. Sonra, Boş değil diyerek iade etti bana.

Şaşırarak, kağıdı ona gösterdim. İşte boş ya!

Gizli mürekkeple yazılmış.

Nasıl yani?

Anlatmaya başladı. Bazı beyaz renkli sıvılar, ateşe tutulup ısıtılınca renkleri koyulaşır. Ablan da bu hileyi yapmış işte; yani, beyaz kağıtla aynı renkteki yazıyı böyle bakınca okuyamıyorsun, ama ısıtırsan okursun

Anladım. Anladığım hile beni salak yerine koymak için uygulandığından öfkeleniyorum da Ben, Vay şerefsizler, vay! diye söylenirken, Mesut gülmeye başladı.

Kızma onlara Maksatları seni aptal yerine koymak değildir. Aleni yazamayacakları bir sırları var ki, bu yolu denemişler.

Kağıdı Mesuta uzatarak, Şu yazıyı okunabilir hale getirsen ya Neymiş şu mühim sırları öğrenelim, dedim.

Mesut, yadırgayarak, olmaz, diye itiraz etti. Başkalarına ait sırları öğrenmeye kalkışmamız olmaz.

Niye olmasın yav! Olur bal gibi diye çıkışınca;
Mesut, sen de öğrendin işte nasıl okunabilir yapıldığını. O kadar merak ediyorsan kendin yap, diye söylendi. Ama, başkalarına ait mektupları okumak kadar ayıp bir Şey olamaz

Yeni edindiğim arkadaşımın kabullenemediği bir şeyi yapmakta ısrar etmek istemedim. Nasıl olsa öğrendim, Eskişehirde hallederim. Yabancıların mektuplarını okumak elbet ayıptır da, bu ablam olduğu için, kötü bir şeyler çeviriyorsa engel olayım, dediydim. Ama madem böyle de ayıp oluyor, tamam Okumayalım diyerek mektubu tekrar katlayarak cebime sokuşturdum.
Beni Eskişehire o yolcu etti.
*