TÜRKÇE’NİN GÜZELLİKLERİ
En eski Türk Yazıtı
Bugüne kadarki bilgiler ışığında, Türk dilinin tarihlendirilmiş en eski yazıtı, 7. yy'a ait Çoyren (Çoyr, 688-692) yazıtıdır. Başka bir deyişle Türk yazı dilinin ilk örnekleri 7. yy'da verilmeye başlanmış. Çoyren yazıtı, Költigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtları gibi mezar taşı olarak dikilmiştir.
Ilk Türkçe hangi döneme aittir?
Bu dönem, Türk, Moğol, Tunguz, Kore ve belki Japon dilinin ortak olduğu dönem. İlk Türkçe Dönemi: ‘Altay Dil Teorisi’ni yani bu dillerin genetik akrabalığını kabul etmeyenler için Türk dilinin ilk evresi, 5000 yıllık geçmişi olan İlk Türkçe (Erken En Eski Türkçe, Ön Türkçe,) dönemidir.
Ilk Türkçe Dönemi kaça ayrılır?
Eski Türkçe Dönemi: Köktürk, Uygur ve Karahanlı Türkçeleri.
Türk dilinin tarihi dönemleri nelerdir?
Türkçenin Dönemleri
•Altay Çağı
•En Eski Türkçe Çağı
•İlk Türkçe Çağı
•Eski Türkçe Devresi J.
•Orta Türkçe Devresi J.
•Yeni Türkçe Devresi J.
•Modern Türkçe Devresi.
Türkiye Türkçesi ne zaman başladı?
Türk yazı dilinin tarihi Orhun vadisindeki yazıtlarla başladı. Türkçenin bilinen en eski sözlüğü “Dîvânü Lugati't -Türk” ise 1072-1074 yılları arasında yazıldı. Ancak Türkçenin ilk kez resmi dil kabul edildiği tarih ise 13 Mayıs 1277. Karamanoğlu Mehmet Bey'in fermanıyla Türkçe resmi dil ilan edildi.
Anadolu'da yazılan ilk Türkçe eser nedir?
Bugünkü bilgilerimize göre Anadolu'da telif edilen ilk eser de Malazgirt Zaferi'nden 30 sene kadar sonra Danişmendoğullrı'nın Kayseri Dizdarı olan İbnü'l-Kemal İlyas b. Ahmed'in yazdığı '“Keşfu'l-Akabe” adlı astronomiye dair Farsça eserdir.
Ilk matbaa Türkiye'ye ne zaman geldi?
İlk Türk matbaasını da 16 Aralık 1727'de İbrahim Müteferrika kurmuştur. Basılan ilk Türkçe kitap ise Vankulu Mehmet Paşa'nın "Vankulu Lügati"dir, bu kitap yine ilk Türk matbaası olan İbrahim Müteferrika matbaasında 31 Ocak 1729 yılında basılmıştır.
Türkçenin önemi nedir (Kısaca)?
Her dil, konuşulduğu toplumun yaşam biçimi, maddi ve manevi değerleri, inanç sistemi ve hayata bakış açısı gibi çeşitli yönlerini ortaya koyar. Türkçe de Türk toplumuna özgü yanları yansıtan; gözleme dayalı adlandırma gücü ve zengin sözvarlığı ile güçlü bir dildir.
Türkçenin üstün özellikleri nelerdir?
Türkçenin ses zenginliği, ses-harf ilişkisi, hece ve kelime türetme, kelime tanıma ve zihinsel sözlük geliştirme gibi özellikleri hem okuma yazma öğretimini kolaylaştırmakta hem de zihinsel becerileri geliştirmektedir.
Türkçe dilinin özellikleri nelerdir (Kısaca)?
Türk Dilinin Yapı Özellikleri
•Türkçe kelimelerde gramatikal cinsiyet yoktur. ...
•Kelime başında el, the gibi belirtme edatı bulunmaz. ...
•Türkçe sondan eklemeli bir dildir. ...
•Yeni sözcükler yapım ekleriyle türetilir. ...
•Türetme sırasında kökte değişim olmaz. ...
•İsim çekiminde iyelik ekleri kullanılır.
•1) Türkçe kelimelerde gramatikal cinsiyet yoktur.
Mesela İngilizcede vardır: he, she
-
Kelime başında el, the gibi belirtme edatı bulunmaz.
The book, a book gibi kullanımlar Türkçede bulunmaz. Türkçede bu görevi sıfatlar yapar. -
Türkçe sondan eklemeli bir dildir.
Yapım ekleri ve çekim ekleri köklerden sonra gelir. Sıralama kök+ yapım eki+ çekim eki şeklindedir. -
Yeni sözcükler yapım ekleriyle türetilir. (Su+luk, güzel+lik, sev-gi)
Not: İsim köklerinden sonra + fiil köklerinden sonra da – işareti kullanılır. -
Türetme sırasında kökte değişim olmaz.
Bana ve sana kullanımları istisnadır. Bana kelimesinin kökü ben, sana kelimesinin kökü de sendir. -
İsim çekiminde iyelik ekleri kullanılır.
Kalemim, kalemin, kalemi, kalemimiz, kaleminiz, kalemleri örnek olarak verebiliriz. -
Sayıdan sonra çokluk eki kullanılmaz.
Beş elma kullanımı doğrudur. Beş elmalar kullanımı yoktur. -
Sıfatlar isimden önce gelir.
Güzel araba: “güzel” burada sıfat görevindedir ve isimden önce kullanılmıştır. -
Yardımcı fiil olarak i- (imek) kullanılır.
gülüyordu: gül-ü-yor-i-di -
Türkçe kelimelerde uzun ünlü bulunmaz.
Şâir kelimesi Arapçadan dilimize geçmiştir. -
Türkçe kelimelerde aynı ünsüzler yan yana kullanılmaz. (hissetmek)
-
Türkçe kelimelerde birinci ve ikinci heceden sonra o ve ö ünlüleri bulunmaz. (-yor eki istisnadır.)
-
Türkçe bol vokalli bir dildir.
(a,e,ı,i,o,ö,u,ü ve ağızlarda kullanılan kapalı e örnek olarak verebiliriz.) -
Türkçede sayı ifadesi teklik ve çokluktur.
(elma, almalar) -
Kökler genellikle tek heceden oluşur.
(gel-, git-, gül, gül-) -
Çekim ve yapım ekleri kökten sonra kullanılır.
(Sev-gi-li –m) -
Türkçede ince â sesi yoktur. Varsa bu o kelimenin yabancı bir kelime olduğunu gösterir.
(hilâl, kâr, lâzım) -
Türkçe kelimelerin sonunda b, c, d, g sesleri bulunmaz. (pedagog)
-
R ünsüzü ağızlarda kelime sonunda düşme eğilimi gösterir. (geli, gidiy)
-
Türkçedeki v’lerin bir kısmı b’den bir kısmı da g’den dönüşmüştür.
ev < eb var < bar güvercin < gögercin
Türkiye Türkçesinin özellikleri nelerdir?
Yazı dili ve konuşma dili
Türkiye Türkçesinin genel kabul görmüş ve yazı dili olmuş ağzı, İstanbul ağzıdır. İstanbul ağzının Rumeli ağızlarından biri olması dolayısıyla yazı dili bir Rumeli ağzından gelişmiştir. Konuşma dili, günlük yaşamda kullanılan ve yazı dilinden az çok ayrılmış bulunan dil, günlük konuşmadır.
Türkiye Türkçesi hangi Türkçedir?
Türkçe, Türk dili ya da Türkiye Türkçesi, batıda Balkanlar'dan başlayıp doğuda Hazar Denizi sahasına kadar konuşulan Altay dillerinden biridir. Yaşı, en eski hesaplara göre 8500 olan Türkçe, bugün yaşayan Dünya dilleri arasında en eski yazılı belgelere sahip olan dildir.
Kaç tane Türk lehçesi vardır?
Bu yazı dilleri Türkçe, Azerice, Türkmence, Özbekçe, Kazakça, Kırgızca, Tatarca, Başkurtça, Uygurça, Gagavuzca, Karakalpakça, Kumukça, Karaçay-Balkarca, Nogayca, Hakasça, Altayca, Tuvaca, Çuvaşça ve Yakutçadır.
NOT: Türk Dili ve Edebiyatı derslerinden derlenmiştir.
Fevziye Şimdi
