Üniversite tercihi, hayatınızın en kritik kararlarından biridir. Bu süreçte atacağınız her adım, gelecekteki kariyer yolunuzu şekillendirecektir. 2025 YKS tercih süreci için hazırladığım bu kapsamlı rehber, tercih yaparken dikkat edilmesi gereken tüm önemli noktaları ele almaktadır.
Tercih Süreci Nasıl İşler?
Temel Adımlar
- Kılavuz İncelemesi
2025 YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'nu dikkatli bir şekilde incelemeniz kritik önem taşır. Bu kılavuzda şu bilgileri bulacaksınız:
- Üniversitelerin hangi bölümlerinin mevcut olduğu
- Her bölüm için ayrılan kontenjan sayıları
- Hangi puan türüne göre öğrenci alındığı
- Geçen yılın taban puanları ve sıralamaları - Bölüm Belirleme
Kendinize uygun bölümleri seçerken şu faktörleri göz önünde bulundurun:
- İlgi alanlarınız ve yetenekleriniz
- Gelecekteki meslek hedefleriniz
- Bölümün bulunduğu şehir
- Üniversitenin prestiji ve imkanları
- Eğitim süresi
- Yabancı dil şartları - Tercih Sıralaması
Tercih listenizi oluştururken:
- En çok istediğiniz bölümü ilk sıraya koyun
- Minimum 1, maksimum 24 bölüm tercih edebilirsiniz
- Sıralamanızın hem altında hem üstünde bölümler ekleyin
- Bu sayede hem hayalinizi gerçekleştirme şansınızı artırır, hem de tercih listenizin boşa gitmesini önlersiniz - Sistem Girişi
Tercih listenizi sisteme girdikten sonra, tercih süresi boyunca değişiklik yapabilir veya iptal edebilirsiniz. Süre bittikten sonra tercihleriniz kesinleşir ve değiştirilemez.
Tablo Sistemi ve Puan Türleri
Tercih Yapılabilir Tablolar
Tablo 3 - Önlisans Programları
- TYT puanı olan tüm adaylar tercih edebilir
- 2 yıllık eğitim programları
- Meslek yüksekokulları ve açıköğretim programları
Tablo 4 - Lisans Programları
- AYT puanı olan adaylar tercih edebilir
- 4 yıllık eğitim programları
- Devlet ve vakıf üniversiteleri
Puan Türü Belirleme
Tercih yapabilmek için mezun olduğunuz lise türü ve sıralama durumunuz belirleyici faktörlerdir. İlk tercihlerde puan şartı aranmazken, ek tercihlerde ilk tercihlerde yerleşen adayların puanından daha düşük puanla tercih yapamazsınız.
Başarı Sıralaması Şartları
Bazı programlar için başarı sıralaması şartı bulunmaktadır. Ayrıca bazılarındaysa 2025 YKS için bazı bölümlerde YÖK tarafından değiştirilen başarı sıralaması şartları bulunmaktadır. Bu şartlar Şubat 2025'ten itibaren uygulanmaya başlamıştır:
Bölüm Bazında Sıralama Şartları
Hukuk Bölümleri
- Eşit Ağırlık puan türünden en az 100.000. sırada olmak gerekir
Tıp Bölümleri
- En az 50.000. sırada olmak gerekir
Diş Hekimliği
- En az 80.000. sırada olmak gerekir
Eczacılık
- En az 100.000. sırada olmak gerekir
Mühendislik Bölümleri
- Sayısal puan türünden en az 300.000. sırada olmak gerekir
Mimarlık
- En az 250.000. sırada olmak gerekir
Öğretmenlik
- En az 300.000. sırada olmak gerekir
Bu şartlar devlet üniversiteleri için geçerlidir. Vakıf üniversiteleri kendi senato kararlarıyla daha yüksek şartlar belirleyebilir.
Özel Kontenjanlar ve Tercih Stratejileri
Okul Birincileri
Okul birincisi olan öğrenciler için özel kontenjanlar bulunmaktadır. Bu durumda:
- Hem genel kontenjan hem de okul birincileri kontenjanını göz önünde bulundurun
- Tercihlerinizi dengeli bir şekilde dağıtın
- Çok popüler programlara odaklanmak yerine, sıralamanıza uygun seçenekleri de değerlendirin
34 Yaş Üstü Kadın Kontenjanı
34 yaş üstü kadınlar için özel kontenjan imkanları mevcuttur:
Kapsam
- Tıp, diş hekimliği, eczacılık, mühendislik, mimarlık, hukuk, öğretmenlik, havacılık ve denizcilik programları dışındaki tüm lisans programları
- Tablo 3 ve Tablo 4'te belirtilen programlar
Tercih Stratejisi
- Kontenjanlar sınırlı olduğu için tercihlerinizi dengeli yapın
- Açıköğretim fakültesi programları yüksek puanla kapatabilir.
- Uzun süreli eğitim molasının dezavantajını göz önünde bulundurarak gerçekçi tercihler yapın
- Gözlem yetenekleriniz, zihinsel kapasiteniz ve psikolojik durumunuzu değerlendirin
Şehit/Gazi Yakını Kontenjanı
Bu kontenjan şehit ve gazilerin eş ve çocukları ile gazilerin kendileri için ayrılmıştır:
- Sadece vakıf üniversitelerinin burslu programlarında geçerlidir
- Devlet üniversitelerinde ayrı kontenjan bulunmamaktadır
- Kontenjanlar sınırlı olduğu için dengeli tercih yapın
Engelli Adaylar İçin Öneriler
Görme Engelli Adaylar
- Dil becerilerine veya işitmeye dayalı sosyal, iktisadi ve beşeri bilimler alanlarını tercih edin
- Önerilen programlar: hukuk, psikoloji, sosyoloji, iktisat, tarih, edebiyat, dilbilim, müzik, felsefe
Bedensel Engelli Adaylar
- Engelinizin sizi nasıl etkilediğini değerlendirin
- Fiziksel zorlanma gerektiren programlardan kaçının
- Mimarlık, mühendislik, spor, sağlık, güzel sanatlar gibi programlar uygun olmayabilir
- Üniversitelerin engelliler için sunduğu olanakları araştırın
Tercih Süreci İçin Kritik Uyarılar
İlk Tercihler vs Ek Tercihler
İlk Tercihler
- Geçen yılın sıralamalarına göre tercih yapın
- Puan şartı aranmaz
Ek Tercihler
- İlk tercihlerde bölümlerin kapattığı puanlara göre tercih yapılır. Bölümün kapattığı puandan düşük puanla tercih yapılamaz.
- Tercih robotlarına tamamen güvenmeyin - yazılımsal sorunlar yaşanabilir
- Bazı bölümler sistem hatası nedeniyle görünmeyebilir
Tercih Listenizi Oluştururken
Yapmanız Gerekenler
- Araştırma yapın ve yapay zekadan, bölüm mezunlarından vs. danışmanlık alın
- Kendinizi tanıyın ve gerçekçi olun
- Tercihlerinizi dengeli dağıtın
- Sıralamanızın altında ve üstünde seçenekler ekleyin
Yapmamanız Gerekenler
- Acele karar vermeyin
- Ücretli tercih danışmanlığı yapanlara ücretli danışmanlık yapıyorlar diye güvenmeyin ücretsiz danışmanlık yapan birçok kişi ücretli danışmanlık yapanlardan daha bilgilidir. Üstelik Avrupa'da education analytics Türkçe karşılığıyla eğitim analistleri bulunmakta ve bunlar nicel veri analizi yapıp danışmanlık yapmaktadır. Ülkemizdeyse ücretli danışmanlık yapanların çok büyük kısmının bunlardan haberi bulunmamaktadır. Ücretsiz danışmanlık yapanlarınsa hem haberi bulunmakta hem de nicel veri analizi yaparak danışmanlık yapmaktadırlar ancak sadece geçen yıla bakıp danışmanlık yapan kişiler ücretsiz danışmanlık dahi yapsalar kendilerinden uzak durun en az 5-6 yıllık verilere bakıp nicel veri analizi yapmalarına dikkat edin.
- Sadece popüler bölümleri tercih etmeyin ilgi ve yeteneğinizi mutlaka göz önünde bulundurun.
- HOLLAND gibi testlere körü körüne güvenmeyin tercih sürecinde 1 günlüğüne dahi olsa tercih etmek istediğiniz bölümle ilgili gönüllü staj yapın.
- Tercih robotlarına körü körüne güvenmeyin
- En az 5-6 yıllık verilere bakıp nicel veri analizi yapıp bölümlerin kapatacağı sıralamaları tahmini olarak bulun.
- Son dakikaya bırakmayın
2025 YKS tercih süreci, doğru bilgi ve stratejik yaklaşımla yönetilebilir. Tercih yaparken kendi durumunuzu objektif olarak değerlendirin, gerçekçi hedefler belirleyin ve dengeli bir tercih listesi oluşturun. Unutmayın ki en önemli şey, kendi ilgi ve yeteneklerinize uygun, gelecekteki hedeflerinizle örtüşen bir tercih yapmaktır. Tercih süreci boyunca panik yapmayın, yapay zekadan, bölüm mezunlarından, ücretsiz danışmanlardan faydalanın ve kararlarınızı temkinli bir şekilde verin.
