Akşemsettin, asıl adı ile Şeyh Muhammed Şemsettin Bin Hamza, 15. yüzyılın sufilerinden biri ve Türk bilim adamıdır. 1389 yılında Osmancık'ta doğmuştur.
Hacı Bayram-ı Velinin müridi ve Fatih Sultan Mehmetin hocalarındandır.
İstanbul'un manevi fatihi olarak da anılır. Saçının ve sakalının ak olması ve beyaz elbiseler giymesinden dolayı Akşeyh veya Akşemseddin adlarıyla meşhur olmuştur.
Akşemsettin, küçük yaşlardan itibaren bilime ve sanata karşı ilgi duydu. İlim tahsilini tamamladıktan sonra, Osmancık'ta müderris oldu. Medrese öğrenimini zamanın büyük velisi Hacı Bayram-ı Veli'nin yanında tamamladıktan sonra seçkin bilginler arasında yerini aldı.
Üstün zekası ve anlayışı, yılmak bilmeyen çalışma gücüyle kendini kitaplara adadı. Başta İslami bilimler olmak üzere tıp, astronomi, biyoloji ve matematikte zamanın ünlülerinden oldu. Uzun yıllar Osmanlı medreselerinde çalışarak yüzlerce öğrenci yetiştirdi. Tıp alanında bulaşıcı hastalıklar üzerinde de önemli çalışmalar yaptı.
Fetih sırasında Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin kabrini keşfetmesi, Osmanlı ordusunun moralini yükseltmiştir.
16 Şubat 1459 yılında 70 yaşında hayata veda etmiştir.
**
Fatihin bir ziyaretinde Akşemseddin, Padişahın huzura girmesinde ayağa kalkmaz. Fatih Sultan Mehmed bir yakınına buna üzüldüğünü söyler.
Akşemseddin, Cenab-ı Hakkın eski hakan ve sultanlara nasip olmayan fethi(İstanbul un Fethi) müyesser kıldığından, Padişahta olması muhtemel gururu terbiye etmek için bu hareketi yaptığını anlatır.
