Yaþam baþlangýcý olmayan bir yolculuktur. -Victor Hugo |
|
||||||||||
|
Tarýmcý grup da çoban grubun sorunlarýný anlama ve anlatma baðlamý içinde çoban gruba göre yavaþ olacaktý. Her meslek uðraþýsý ve meslek dili o grup ya da sektör kiþileri üzerinde öznel bir belirlenme olmakla bedensel uzluðu olan bir yetenekti. Bu çýkarýma göre diðer grubun dili de öðrenme öðretme kalýplarý da diðerlerini anlamakta yavaþ olacaktý. Ha keza çobanlar yine ayný öznel tekrarlar ile madenci ilahlarýn diline de balýkçý ilahlarýn diline de dülger ilahlara da saraç ilahlara da dokumacý ilahlara da köþker meslekli olan ilahlara da benzer ya da birbirinden farklý bir yavaþlýkla olacaktýlar. Tarým ilahý, olan bir gruba göre; demir ilahý olan bir grubun dili tunç ilahý olan bir grubun dilinden farklý da olsa birbirine aþina, anlaþýlýr gelecektir. Maden çýkarma, yer altýna girme, madeni ergitme, madene þekil verme gibi ortak deneyimler, süreci anlaþýlýr yapacaktý. Her iki grup benzer öðrenme öðretme kalýplarý üzerinde ortak benzerliði anlatan dilleri olmasý ile demir ilahý olan gruba tunç ilahý olan grubun dili; tunç ilahý olan gruba da demir ilahý olan grubun dili daha anlaþýlýrdýr. Kýsa deðinmelerle ittifakýn zorluklarý, kolaylýklarý olan konuyu geçiþeceðim. Bir ittifak içinde grup meslekleri ve grup gücü olan o grubun iradesi; ayný ittifak içinde bir grubun diðer gruba olan ilah iradesi; yani ilahi iradeydi. Bir ittifakýn içi, birden çok grup temsilcisi olan ilahlardan oluþtuðuna göre, grup içinde doðru olarak birçok (politeisti) ilah iradesi vardý. Ýttifaklar da ilahlar da politeizm de insan da sürecin öngörülemeyen belirmeleriydi. Bu öngörülemezler üretim iliþkisi ile ittifaký üretim hareketi içinde belirdiler. Çoklu politeisti yapý içinde alýnan kararlar grup ilahlarý üzerinde ittifakýn monoteisttik ilahýnýn kararýydý. Monoteisttik yapý grup ilahlarý üzerindeki üreten iliþkiye dek yetki paylaþýmýný olduðu gibi ilahlar üzerinde býraktý. Ýttifak entegresi ve integrali olan monoteist anlayýþ grup ilahý üzerindeki irade ve yetki paylaþýmýný ön gören bir anlayýþtý. Monoteizmde ilahi kurul vardý. Ýlahi kuru bu yetki paylaþýmýna göre karar alýyordu. Alýnan ortak ve ortalama kararlar baþ ilah olan, ittifakýn ilahý tarafýndan duyurusu ve iþlem takibi yapýlýyordu. Baþ ilah üç ayda bir ya da altý ayda bir veya yýlda bir münavebeli veya sýrayla ya da dönem dönem çarký felek usulü ile her bir grup içinde baþ ilah seçiliyordu. Baþ ilah mono ilahtý. Ýlahi kuruda çýkan kararlarýn icracýsý, iþlemcisi rolünü oynayandý. Baþ ilah, baþ tanrýydý. Baþ ilah ittifakýn ilahýydý. Ýttifak tanrýsýydý. Yani tek ilah çoðul yapýlý ittifakýn ve her zaman da çoðul, plural ittifakýn tanrýsýydý. Kýsacasý kolektifi ön ittifaklar içinde çokluk içinde teklik fikri de yeni ve ön görülemeyen bir yaklaþýmdý. Mantýken de plural olan ya da politeisti olan çoklu yapý tekilliðe yani monoteizme kaymýþtý. Týpký ilahi kurulda tarým konusunda tarýmcý ilahýnýn söz almasý gibi “akýþ yasasýnýn” kurulda kimin konuþacaðýný belirlemesi gibi akýþ sýrasýný da sürtünme yapan zamaný daraltan direnç olan akýþ sýrasý yasasý da baþ ilah olarak belirliyordu. Ne kontrollü, hangi sýra ne sýra ne zaman ne kadar neye göre ne düzenle gibi zorunlu akýþ yasalarýna göre ilahi kurulun yönetim akýþýnda da bir sýralama olacaktý. Monoteizm ya da baþ ilah kavramý diðer ilahlarýnýn silindiði anlamýna hiç deðildi. Bu bilgisizliðin (monarþinin) ilaný olurdu. Ýlahi kurulda meslek düzenine göre ya da ilahlarýn gördükleri iþ düzenine göre süreç tartýþýlýp olgunlaþtýrýlmakla kararlar baþ ilah bünyesinde (uhdesinde) toplanýrdý. Baþ ilah (monoteisti ilah) bir karar kür sisiydi. Bir kerevit ehliydi. Ýttifakýn bir makam saygýnlýðýydý. Kararlar baþ ilah onayý ile iþlerlik kazanýp onanýrdý. Ancak baþ ilah bu kararlarý oluþtururken; yardýmcý ilahlar dediðimiz üreten grubun meslek iradesini dinlemek zorundaydý. Ve baþ ilah dinlediðine göre eksen çevrimi içinde olmakla, bu kararlarý sentez etmeye, uyumlaþýþ kýlýcý uygunlaþýþý olan bir senkron odaðýydý. Kýsacasý monoteisti baþ ilah ittifakýn yükümüydü. Yardýmcý ilahlar gruplar özelinde kendi grup yükü olan, kendi grubunun meslek bilinci olmakla yardýmcý ilahlar o alanýn o ilah üzerindeki kendi söz sahipliðiydi. Baþ ilah, ilahlar arasý çeliþkin düþünce ve talepleri bir arada homojen eden, entegrasyonlar arasý kuplajlý yapan, sözü dinlenen bir yetki ve ittifak bilinci otoriteydi. Ama keyfi hiç deðildi. Mesleðin ilahlarý temsil ettiði meslek ve meslek gücü iradesiyle ittifak ilahýnýn yardýmcýlarýydý. Köleci yapý El anlayýþýný; ilk ittifakýn envanterleri üzerine inþa etti. El özelleþtirmeci türden kendi anlayýþýný paylaþým, sahiplik, kolektif emek gibi ilahi hassasiyetler üzerine bu hassasiyetlerin zýddý olan durumlarla kurdu. El kendi tuzaklý amacýný ön ittifakýn kolektif ve ortaklaþtýrmada olan ilah anlayýþýnýn zýttý durumla inþa etti. Kolektif belirmeler üzerinde kendisini inþa etti. El, ilahi ortaklýðý; ortak tanýmazlýkla özelleþtirdi. El kolektif mülkü kimi kiþilere özel mülk yaptý. El üreten grup mesleðini sahiplendi. Yani El totem mesleði olan iþlerin, uðraþlarýn, totem mesleklerinin üretim alaný olan mülkün, araç gerecin sahibi olmakla El, mülkü dilediði kiþiye verdi. Köleci El düzeni, monarþin bir yalýtýmlý alan içinde belli bir demlenme, mayalanma süreci sonrasýnda çevreye doðru yayýlmaya baþladý. Baþka ittifaklarýn baþka üreten iliþkilerin de sahibi olmaya baþladý. El kolektif yapýlý üreten iliþki sahipliði iradesi deðildi. Mülk sahipliði iradesiydi. El üreten iliþkiye dek irade sahipliði olmadýðý için kiþisi mülk sahipliði üzerinde KEYFÝ BÝR ÝRADE sahibiydi. KOLEKTÝF ve ÜRETEN irade, El ile kiþileþmiþti. Keyfileþmiþti. Keyfilikle gerçeklikten kopan ÝRADE (EGEMENLÝK); kiþi sahipli kiþisi duyguya, kiþisi merhamete, kiþisi acýmaya, kiþisi celale (kýzgýnlýða) indirgenmiþti. Bu, inþacý bilincin inþacý yapýnýn kendisine yabancý olmaktý. Bu, tarihsel olandan, referans deðerlerden sapmaydý. El manalý bu öðretinin temeli, yani özel mülk sahipliðinin ulul emir olmasý (emir sahibi kiþi olmasý) dinleri esasýný oluþacaktý. Bu esas dinler içinde korunan her türlü saldýrýya karþý yalýtýlan bir öz olacaktý. Dinler dinsel öðreti içinde geliþtiði kadar insan soyutlamasýyla spritüal düþüncelerden de beslenecekti. Platona gelene kadar oluþan spritüaline, Platonla zirve yapacaktý.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |