Bu tür söylemler tümden bilgiye, tarihsel inşa olana, gerçek olana gözbağı olmakla kişileri kendisine toplumuna kolektif bilince yabancılaştıran söylemler olup; kişiyi köleci öz olan mülk sahibine kul yapan söylemlerdi.
El mana anlayışı; kolektif üreten ilişki çevrimi içinde, bu çevrimi "mülk sahibi olana biat etme imanı üzerinde sahiplerin paylaştırma yapmasına razı olmaktı (tevekküldü). Üreten yapı üzerinde kimi bencil bilincin, yeniden aitlik bilinciydi. Kolektif üretmenin tarih bilinci olmasa, El anlayışı ortaya konamazdı.
Oysa üreten işlerge kuvvet, zorunlu olarak dıştan takas yapan, değişme yapan geçişimleriyle bileşimli bir tamamlayıcılıktı.
Böylece ilk kolektif süreçli oluşma ve öğrenme yaşantı aşması kişi benci donanımlara dönüşmekle kişi sahipli benciliğin güdümüne girdi. Kolektif ilik sürecin değişmez yapı taşıydı. Ama kullanımı kişi özeline indirgenmişti. Emeğin sistem belirleyiciliğini eksene aldıkça sakıncası yoktu. Kolektif ilik kendi kendisini öğrenmekle; kendisini düşünsel anlayışlı imge süreçler içinde kişiye
Yalıtıma alanın yalıtımı sürdükçe seçilmiş, korunan, ancak kendi tekrarlarını veren böylesi belli tepkilere sınırlanmış karşılıklarıyla öğrenilmiş tepki demekte mahsur yoktu. Ancak çevrenin ani değişmesi demek özgöndergeli yalıtıma oluşumu desteklememesi demek olmakla, yaşamın bireyde oluşan kendisi tepkinin değişime cevap olamaması nedenle hayatından olur.
Kolektif güce dönüşen kişi sahipli, kişi emek gücü; ne üzerinde kolektif güce dönüşür? Ortak sahipli sosyal alan içindeki üretim nesnesi vardı. Üretim nesnesi kişinin eksiği olanı tamamlama bağıntısını verdi. Tamlama yansıma ile girişen üretim hareketleri nedenle kişi emek gücü kolektif güce dönüşür.
