21
Oysa köleci sistemde bozulan dengelere buluncun sızlaması yerine; sabredenlerden olması, tevekkül edip boyun eğmesi ile kendisinden aşağıda olan dengesizliklere bakıp, şükreden bir vicdan olması yeğdi.
Bu yeğlik içindeki vicdan El in takdir dilemesine göre oluşan vicdandı. Ve yine El in dilemesiyle acıma ve merhamet eden vicdan olacaktı. El vicdanlara acıma ve merhameti koyup koymamakta da amildi.
Kişi hareketlerinin ve kişisi hareketlerin kendi üzerine kendi etkimesi vardı. Örneğin kişi grubu savunurken kendisini de savunuyordu.
Bir kişi ya da kişiler üzerinde gruba teveccüh edilen bir savunma, aynı anda o savunucunun da kendini savunması olmakla, bu olgu kendi üzerine kendi etkimeydi.
Buna sistemin kendi kendisine enerji harcaması da diyebiliriz. Nasıl yarın yeniden üretmek için beslenip enerji sağlıyorsak; yarın yine grubunuza savunma yapmanız için de kendinizi de savunmak zorundasınız. Tercih aşamasında kendinizi savunmanın bir ötesi kendini gruba feda etme özgeciliğidir.
İşte kolektif bir grup eyleminden doğan olgu ve olayların, yine kendi grup kişileri üzerine saçılacak olan geri etkimesi nedenle; her bir grup kişisi yeteneği ve ihtiyacı kadarla alanın içindeydi.
Yetenek ve ihtiyacıyla kolektif paylaşım içinde olma bilinci; önce kolektif özneyle grubun buluncuydu. Sonrada kişiler öznesiyle, kişilerin buluncuydu.
Vicdan içinde hem kolektif öznenin buluncu, hem kişisi öznenin buluncu (bilinci) vardı. Kolektif vicdanda kolektif bir değer yargısı vardı. İttifakı bir alan içindeki her bir grubun emek gücüne karşılık (sektör gücüne karşılık); diğer her bir grubun, farklı sektör el alanda farklı bir emek gücü vardır.
Totem meslekleri, grubun farklı emek güçleriydi. Her bir grup hareketiyle o grubun gördüğü iş sektör faaliyetiydi. Sektörler gıda gibi aynı işkolu üzerine olduğu gibi kimya gibi farklı iş kolları da olabilir. Sektöre dayalı iş alanındaki grupların mamulleri hem üretilirdir. Hem tüketilirdir. Hem de kullanılırdır.
Bir hizmet sektörüne göre karşı taraftan yaptığı karşılık sağlamalar gruplara bir hizmet bağı gibi yansıyordu. Yani bir totem mesleği, diğer totem mesleğine oranla, bir hizmet olarak yansıyordu.
El, kolektif yapıların paylaşma veya ortaklaşma gibi kolektif vicdanlarını oluşan olguları, kendisine ortaklar tanımamak türünden belirtip; kolektif söylemlerin karşılıklarını kendisine göre tersi olan söylemlerle belirtiyordu.
